HUGO DOMINGUEZ

SEGOVIA

Segovia Gaztela eta Leongo (Espainia) erdialdeko hiria da, izen bereko

probintziako hiriburua.

55.748 biztanle ditu (2010). Segovia probintziako administrazio, finantza eta kultura hiri

nagusia da. Madrilgo etxebizitzen prezioen gorakadak eta garraiobideen hobetzeak

biztanleriaren etengabeko hazkundea ekarri du.

Bertako Alde Zaharra UNESCOk "Gizateriaren Ondare" izendatu zuen. Aipagarriak dira

bertako Akueduktua eta Alkazarra.

Geografia

Eresma ibairen ertzean (Segovia, Gaztela eta Leon).

Historia

Vacceo zeltiberiarrek eraiki zuten bertako lehen gotorlekua eta erromatarrak nagusitu ziren

ondoren (akueduktu ospetsua geratu da garai haietatik).

Musulmanen inbasioaren ondoren, 1088an hasi ziren berriro jendeztatzen, eta gotorleku

izan zen luzaroan.

XII. mendearen bukaeran eratu zen Segoviako Mesta eta XIII. mendean zabaldu ziren

hirian oihalgileak. Komunitatezaleen gerrak eragin handia izan zuen Segoviako hirian.

XVII. mendean etorri zen Mestaren gainbehera.

1920an kalte handiak eragin zituen sute batek Segovian.

XEMARK TRINCADO

                                     EUSKAL HERRIA

Euskal Herria Espainiako autonomia erkidego bat da. Historikoki euskaldunen eta euskararen lurraldea da, pirinio mendien mendebaldean kokatua eta Frantzia eta Espainiaren artean dago. Bizkaiko  golkorantz zabaltzen dena. Zazpi herrialde edo probintzia hauek barne hartzen ditu: Araba,Bizkaia,Gipuzkoa,Lapurdi,Nafarroa Behera eta Nafarroa.

Guztira, Euskal Herriak 20.950,3 km² ditu, eta 3.005.670 bizilagun zituen 2006an.

Iruñea hiriburutzat jo ohi da, arrazoi historikoak direla kausa, nahiz eta izendapen ofizialik ez den. Halaxe iritzi zion XVIII. mendearen hasieran Joanes Etxeberri Sarakoak: «Iruiñea eskualdunen hiri buruzagia.

Euskal Herriko biztanleei euskal herritar edo —egun gutxiago erabiltzen den izena— euskotar deritze; lurraldeari izena eman dion hizkuntza dakitenei, berriz, euskaldun.

1.ikurriña 2.bizkaiako golkoa.

TESORO UWUMWENSE

NIGERIA

Nigeria, afrikan dago eta 923.768 km-ko azalera du. Nigeriako hizkuntza ofizialak

Inglesa , Hausa , Joubera , Igboera , Edo , Islam eta Efik dira.

170.123.740 biztanle daude eta Nigeriako dirua naira izena du. Hiriburua Abuja da

(405.000 biztanle abujarrak) baina hiri nagusiena Lagos da (7.937.932 biztanle 2006an)

(Ingleses:Federal Rebublic of Nigeria ). Gineako golkoaren bazterrean (ozeano

atlantikoa) dagoen mendebaldeko estatu bat da.

Kolonia izandakoa eta intependentetzia lortu ostean, 1960ko hamarkan, hiru

eskualde handitan bereiztu zen Nigeria:

1. Lagos :7.937.932 biztanle . Nigeriako hiri nagusiena da eta hiriburua izan da 1991

arte.

2. Kano:3.248.700 biztanle.Nigeria iparraldeko hiria eta izen bereko estatua.

3. Ibadan :3.078.400 biztanle. Nigeriako hego-mendebaldeko hiria eta Oyo.

4. Abuja:1.320.000 biztanle. Nigeriako hiriburua da hiri nagusia Lagos da.

HAYK HOVHANNISYA

EGIPTOKO PIRAMIDEAK

Piramideak bertan ehortzitako Faraoiari eskainitako kaperak dira. Barrutik hori guztia

kareharriz egindako harresi handi batez inguratua izan ohi zen.

Piramidea eraikuntza solidoa zen; sarrera albo batean zegoen eta handik, beheranzko eta

eta goranzko plano makurren bidez, Faraoiaren ganbera eta beste batzuetara iristen zen.

Gela haietan eguneroko tresnak, harri bitxiak eta janariz beteriko ontziak uzten zituzten.

Faraoiaren momia bere ganberan utzi ondoren sarrera ixten zen .

Asko gustatuko zaizue Egiptoko piramideak ikustea.

KARIMA HMIMSA

LEHOINABARRA

Hona hemen lehoinabarra: oso azkarrak dira. Felidoen familiako ugaztuna da, guztietan

azkarrena da. Bere bizilekua afrikan dago,baina ehiza dela eta geroz eta gutxiago

geratzen dira.

Lehoinabarrak ez du gauez ehizatzen egunez baizik, ikusmena bere zentzumenik

garatuena izanik. Korrika bizian daudenean 7 metroko urrats luzeak ematen dituzte.

Isatza kontuan hartuz 250 cm-ko luzera gainditu dezakete, 35-60 kg bitarteko pisua dute,

eta gehienak 50 kg-ra ez dira heltzen. Haren bataz besteko pisua 45 kg da. Beren hortzak

zorrotzak dituzte. Lehoinabarrak haragijaleak dira. Izena latineko gattus pardus hitzetatik

dator, katua eta leopardoa. Lehoinabarra, puma, karakalak eta katu urreztatuak familia

berekoak ziren baina lehoinabarra duela 4 edo 5 miloi urte indibidualizatu zen.

Ez ahaztu Afrikara joateaz eta lehoinabarrak ikusteaz.

PAULA GALLEGO

Familia Sakratua

Familia sakratua , Bartzelonako monumentu ezagunetarikoa eta hiriko ikur nagusia da.

Elixanpeko barrutian kokatuta dago eta izen bereko Sagrada familia auzoan dago.

1881ko abenduaren 31an Josep Maria Bocabellak eliza bat eta eskola batzuk erosi zituen.

1883 urtean, Antoni Gaudi arkitektoak proiektuaren ardura hartu zuen. Tenplu erdian

dagoen kupula 170 metrotara altsatu behar zen eta eraikita dauden dorreek metro bat

bakarrik dituzte. 1926an tranbia batek Gaudiri harrapatu zion eta istripuaren ondorioz hil

egin zen. Urte askotan lanak geldirik egon ziren. Ondoren, arkitekto talde batek Gaudik

utzitako zirriborroak interpretatuz, lanekin aurrera jarraitzea erabaki zuten.

Jendeak esaten du interesgarria dela ikustea , joan zaitezte ikustera eta ondo pasatzera .

IZARO FRAILE

Big Ben

Big Beni 2012ko ekainaren 6an jarri zioten izena. 1834Ko urriaren 22an gauean

Erresuma Batuan sute bat egon zen. Erresumen Batuko parlamentuan dago.

Charles Barryk sortu zuen Big Ben. Big Beenek 96,3 metroko altuera dauka eta 13,5

tonako pisua du. Big Beneko alde bakoitzak 15 metro neurtzen ditu. Big Beneko erlojua

lurretik goraino 55 metro dira. Dorrea hormigoizko zolata karratu batean oinarrituta dago.

Big Benek 312 pieza ditu. 1941ko maiatzaren 10 ean bomba -erasoaldi batek bi erloju –

aurpegi eta dorrearen teilatuaren atal batzuk kaltetu zituen. Big Benek gauean argia

ematen du.

Gomendatzen dizuet Londresera joatea eta ez ahaztu Big Ben bisitatzea.

NAHIA FLORES

GABONAK

Gabon eguna kristo ondoren asmatu zuten, eta abenduaren 24-an ospatzen da,egun hori

Olentzero edo Olentzero eguna deitzen da Euskal Herrian. Gabonak mundu osoan

ospatzen dira . Eguberria izeneko jai-garaiko lehen ospakizun handia da. Abenduaren

24-an, nahi baduzu gabon-kantak abesten dira:dirua,goxokiak, eta beste gauza batzuk

ematen dituzte, hori bai, ondo abesten baduzu.

Gabonetan,Euskal herrian jendea baserritarrez jantzia joaten da, eta neskak hau eramaten dute:

alpargatak, artilazko galtzerdinak... Eta mutilak:urdin koloreko prakak, artilazko txalekoa

eta galtzerdinak,beltz koloreko txapel bat...Txistorra ere jaten da eta sagardoa edaten

da. Gauean afari bat egiten da, familiarekin, lagunekin edo nahi duzunarekin. Normalean,

esnatzen zarenean,opariak jartzen dizkizu Olentzerok.

Oso ondo pasako zenuteke gabonak osapatuz gero, oso gomendagarria da. Anima

zaitezke urte honetan ospatzera!!!!!!!!

ENEKO CLOTA

ASKATASUNAREN

ESTATUA

Askatasunaren estatua Frantzian egina dago , eta itsasontziz eraman zuten York Berrrira

( Frantziaren oparia izan zen Askatasunaren estatua ) . Askatasunaren estatua , Askata -

sunaren irlan , Hudson ibaiaren bokalean eta Ellis irlaren ondoan dago kokatuta.

1886 ko urriaren 8an inauguratu zen . Askatasunaren estatua , barrutik bisitatu daiteke.

Barruan ibilgailu bat eta 350 eskailera inguru daude . 225 tonako pisua du, eta totalean,

92 ' 99 m ditu. Estatua bera bakarrik 46 ' 05 m neurtzen ditu, eta 4-5 milioi pertsonak

bisitatzen dute Askatasunaren estatua urtero. 1924ko urriaren 15an monumentu

nazionala deklaratu zen. Frédéric Auguste Bartholdik diseinatu zuen. Frédéric Auguste

Bartholdi, Colmanen (Frantzia) jaio zen 1834ko abuztuaren 2an. Eta Parisen (Frantzia) hil

zen 1904ko urriaren 4an 70 urtekin tuberkulosis gaixotasuna zela eta.

York Berrira joaten bazarete, gomendatzet dizuet Askatasunaren irlara joatea

Askatasunaren estatua ikusteko , jendeari asko gustatzen zaiolako .

ASKATASUNAREN IRLA

MADDI BRIT

KOALAK

Koalak Australia hegoaldean bizi dira. Belarjaleak dira eta Phascolarcide familiatik datoz.

Australiako animali ezagunenetakoak dira.

Koalak Australiako basoetan bizi dira,baina ez baso normal batean ,Ekualipto zuhaitzak

dauden basoetan koalak eskuak eta hankak dituzte, gu bezala erabiltzen dituzte: jateko,

ibiltzeko,eskalatzeko e.a .Beraien eskuak hankak bezala erabiltzen dituzte.Koalen eskua

oso arraroa da ,bost hatzamar dituzte, eta bakoitzak erpe handi bat dauka, buru handia,

beraien buruak borobilak dira,belarri iletsuak, sudur handia, hatz lodiak eta ile grisa dute,

larros oso argiak dituzte aurretik eta atzetik eta ez dute buztanik.Koala arrak 12kg inguru

pisa ditzake eta emeek 8kg inguru. koalak 76cm luze dira. Koalek kume bat eduki

dezakete eta 5,5kg inguru pisatu dezakete. Koalek Ekualipto zuhaitzaren hostoak jaten

dituzte, Ekualipto zuhaitzek mota askotako hostoak dizuzte baina koalei ez zaie inporta

hosto mota guztiak jaten dituztelako.

Australiara joan animali adoretsu eta zoragarri hauek bisitatzera,asko gustatuko zaizkizue.

HUGO BARRADAS

ANITUNUS ORNITORRINKOA

Ornitorrinkoak uretan bizi dira , baina arnasa hartzeko atera behar dira.

Ur azpian 30 minutu iraun dezakete, kastorearen buztana dute. Ornitorrinkoak,

Australian bizi dira. Berrogeita hamar ume dituzte urte bakoitzean, berrogeita hamar

umeetatik 3 edo 4 kumek bizirik irauten dute, harrapakariak jaten dituztelako. Ornitorrinko

kumeak hogei zentimetro neurtzen dute, arrak berrogeita hamar zentimetro neurtzen ditu.

Emeak hirurogei zentimetro inguru neurtzen ditu, emea handiena da. Ornitorrinkoak sei

urtekin helduak dira. Ornitorrinko arrak, sei urtetik aurrera ez dira gehiago hazten. Baina

emeak hamar urte arte handitzen dira. Ornitorrinkoek pozoia daukate, pozoi hori askatu

egiten dute arriskua dagoenean. Adibide bat; kokodrilo bat etortzen bada ornitorrinkoek

erantzuten dute pozoiarekin. Pozoi horrekin animalia guztiak konorterik gabe utzi ditzazke.

Kumeak ez dute izaten pozoirik 6 urte bete arte.

Ornitorrinkoek bi espezie desberdin ditu, ornitorrinko normala eta ornitorrinko anatinusa.

KARLOS AGUILAR

Marrazo zuria

Marrazo zuria (carcharado carcharias) ur gaziko arraina da, eta toki batzuetan aurkitzen

da.

Badaude 6 metroko eta 2.268 kilogramoko ezpezimenak. Bere heldutasun sexuala 15

urtekin lortzen dute, baina 30 urtekin ere bizi daitezke. Harrapari bat da , arrain ,

pinipedoak eta itsashegaztiak jaten ditu . Carcharodon bere generoan irauten duen

ezpezie bakarra da.

Steven Spielbergen Jaws filmaren ondorioz , gizak iak harrapatzaile krudeltzat jotzen

badute ere, ez du askotan gizakiak erasotzen.

KENNETH GONZALEZ

VELOCIRAPTOR

Velociraptorra karniboroa zen. 1,8 metro neurtzen zuen.

Atzeko hankak luzeak zituen. Oso azkarra zen. Velociraptorrak duela 75 bat milioi urte bizi izan

ziren .Velociraptorrek gorputza lumaz estalita zuten.

Kretazioren amaieran bizi izan ziren. 26 edo 28 hortz eta hiru behatz zeuzkaten .

Fosil asko aurkitu dira. Txinan, aurkitutako fosil batzuetan oinarriturik dakigu , isats luze eta

zurruna zuena, eta hiru erpe zituen, haietako bat luzea eta gakotua, eta hartaz baliatzen zen

harrapakinak hiltzeko. Garezur zapala zuen, eta mutur motza, goraka begira. Atzeko hankak oso

luzeak ziren, eta horrek adierazten du oso azkarra izango zela.

Beste dromeosauridoak baino txikiagoa da. gaur egungo hegaztiek dituztenen antzeko lumak zituen,

baina ezin zuen hegan egin.

Michael Crichtonen Parke Jurasiko nobelan oso nabarmen agertu zenetik, Velociraptorra,

gaur egun, dinosaurio generorik ezagunenetariko bat da publiko orokorrarentzat.

AIMAR BLANCO

T-REX

Tyrannosaurus aintzinako grezierako Tupawas Tyrannos (tyrano) eta Oauposawros

(musker) hitzak elkartuz sortu zen Tyrannosaurus izena.

Musker tyranoa dinosaurioen generoa esan nahi du. Generoko espezie bakarra

Tyrannosaurus rex famatua da. Kretazeoan bizi izandako espezie haragijalea da,

kretazeoko dinosauroa izan zen, inoiz izan diren haragijaleetan handiena (Tyrannosaurus

genroa).Aurkitutako aztarnen arabera, 12m luze eta 6m inguru garai ziren, eta 6 eta 10

tona bitarteko pisua izango zuten.Kretazeoaren azkenaldian bizi izan ziren, Ipar Amerika

eta Asian (Mongolia). Burua, lepoa, gorputza, atzeko hankak eta isatsa oso sendoak

zituen, baina aurreko hankak, berriz, laburrak eta argalak. Atzeko hanken gainean jauzi

eginez ibiltzen da.

Aurkitu den espezie bakarra Tyrannoaurus rex da.